تاریخ قاعدۀ عکس در منطق دورۀ اسلامی

author

  • مهدی عظیمی گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تهران
Abstract:

«عکس» نام یکی از قواعد منطق ارسطویی است که به‌اشتراک بر عکس مستوی و عکس نقیض اطلاق می‌شود. هدف از مقالۀ پیش‌رو ترسیم هندسۀ تاریخی این دو قاعده است، تا از این رهگذر قطعه‌ای کوچک از جورچین بزرگ «تاریخ منطق دورۀ اسلامی» به‌دست آید. به همین سبب، مطالعۀ کنونی، با کرانمندسازی خود به تاریخ و جغرافیای جهان اسلام، خط سیر تحوّلات را بلافاصله پس‌ از ارسطو، در فارابی و ابن‌سینا پی می‌گیرد؛ آن را در ابوالبرکات بغدادی، شهاب‌الدین سهروردی، فخرالدین رازی، زین‌الدین کَشّی، افضل‌الدین بامیانی، افضل‌الدین خونَجی، سراج‌الدین ارموی، اثیرالدین ابهری، نصیرالدین طوسی، نجم‌الدین کاتبی، و جمال‌الدین حلّی دنبال می‌کند؛ و در قطب‌الدین رازی به فرجام می‌برد. پس‌از قطب‌الدین، منطق دورۀ اسلامی دچار ایستایی می‌شود و در قرن‌های بعدی حتّی افت می‌کند. از این‌ رو نه تنها در مبحث عکس، بلکه در دیگر مباحث منطقی نیز نمی‌توان نوآوری مهمی را از منطق‌دانان بعدی چشم داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاریخ بیهقی در گستره منطق مکالمه

منطق مکالمه محصول اندیشه میخاییل باختین، نظریه‌پرداز حوزه علوم انسانی در قرن بیستم است. این دیدگاه بر برقراری تعامل دائمی میان نظرگاه‌های متن، مؤلّف و مخاطب تأکید می‌کند و این که شناخت واقعی تنها از لابه لای شراکت‌ها، تفاوت‌ها و نقیضه‌های معانی این سه عنصر حاصل می‌شود. از نظر او، سخن سرشت مکالمه‌ای دارد و این مکالمه‌گرایی نیز به شکل تام در گونه ادبی رمان بازتاب می‌یابد؛ زیرا رمان، عرصه بازتاب زب...

full text

ارزیابی آسیب‌های شیمیایی موجود در عکس پایه کاغذی مربوط به سال‌های پایانی دورۀ قاجار و اوایل دورۀ پهلوی

عکس، از اسناد مهم در زمینۀ بازیافت تصویری فرهنگ و تمدن گذشته در تاریخ معاصر به شمار می‌رود. تغییرات ساختاری در عکس‌های تاریخی، با توجه به عوامل موثر بر آن‌ها در طول زمان، منجر به آسیب‌های تصویری متعددی می‌شود. تغییر ساختارهای تشکیل‌دهندۀ عکس، آسیب‌های بصری در آن را به دنبال خواهد داشت که می‌تواند موجب تغییرات مفهومی و زیبایی‌شناختی در آن گردد. هدف: این پژوهش به بررسی تغییرات شیمیایی منجر به آسی...

full text

ویژگیهای تاریخ نگاری دورۀ سلجوقیان

تاریخ نگاری در دورۀ حکومت سلجوقیان در دوره های زمانی متفاوت و حکومتهای پراکنده و متعدد این سلسله به شیوۀ نوینی رقم خورد. شیوۀ حکومتی و نگاه برگرفته از فرهنگ قومی این سلسله در کنار افول قدرت خلفای عباسی، پذیرش فرهنگ ملت مغلوب، احیای زبان فارسی، پراکندگی سلسلۀ سلجوقی در نقاط مختلف و مواردی دیگر ویژگی هایی برای کتاب های نوشته شده در این دوران مانند رونق فارسی نویسی، اهتمام به تواریخ محلی، غلبۀ کتب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 1

pages  153- 172

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023